HRİSTİYANLIK-VATİKAN DOSYASI-2
İSA
Mesih kavramının İbranice'den gelmesi ve diğer İbrahimi dinlerde de yer alması nedeniyle, peygamberin ölümünden sonraki yıllarda bu kavram sık sık israiliyyata konu olmuşur. Mesih kavramı Kuranda kimi yerlerde İsa Mesih şeklinde kullanılır ancak ayrıntılı olarak açıklanmaz.
İslamiyet İsanın Tanrı olduğunu veya Tanrının oğlu olduğunu kabul etmez, bu tür bir fikre şiddetle karşı çıkar. Kuranda bu durum şöyle açıklanır:
-Şüphesiz, Allah Meryem oğlu Mesîhdir diyenler andolsun ki kâfir olmuşlardır...- (Maide Suresi, 17)
-...Allah birdir. Allah sameddir. O, doğurmamış ve doğmamıştır. Onun hiçbir dengi yoktur.- (Ihlas Suresi)
Ayrıca Kurana göre, İsa çarmıhta ölmemiştir.
-Ve Allah elçisi Meryem oğlu İsayı öldürdük demeleri yüzünden (onları lânetledik). Halbuki onu ne öldürdüler, ne de astılar; fakat (öldürdükleri) onlara İsa gibi gösterildi. Onun hakkında ihtilâfa düşenler bundan dolayı tam bir kararsızlık içindedirler; bu hususta zanna uymak dışında hiçbir (sağlam) bilgileri yoktur ve kesin olarak onu öldürmediler. Bilâkis Allah onu (İsayı) kendi nezdine kaldırmıştır. Allah izzet ve hikmet sahibidir.- (Nisa Suresi, 157-158)
Ahmediyye mezhebine göre çarmıhtan kurtulan İsa, Keşmire gitmiş ve burada Yuz Asaf ismiyle yaşamış, ölmüştür. Fakat genel İslam mezheplerinin ve ehl-i sünnetin görüşü bu yönde değildir.
Kuran da İsanın İslam Peygamberi Muhammedin geleceğini bildirdiği belirtilir:
-Hatırla ki, Meryem oğlu İsa: Ey İsrailoğulları! Ben size Allahın elçisiyim, benden önce gelen Tevratı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek Ahmed [11] adında bir peygamberi de müjdeleyici olarak geldim, demişti. Fakat o, kendilerine açık deliller getirince: Bu apaçık bir büyüdür, dediler.- (Saf Suresi, 6)
Bazı İslam düşünürlerine göre İncilde bahsi geçen Faraklit, İslam peygamberi Muhammeddir.
Milat [değiştir]Miladi takvim İsaya göre düzenlenmiştir. Milat, İsanın doğumudur. -M.Ö.- Milattan önce, -İ.Ö.- İsadan önce demektir. Aynı şekilde -M.S.- milattan sonra, -İ.S.- İsadan sonra demektir. Milattan sonra anlamında kullanılan A.D. (Anno Domini) Latince -Efendimizin yılında- anlamına gelmektedir.
MERYEM
Hıristiyan kaynaklarına göre Meryem [değiştir]Meryem annesi tarafından daha doğmadan erkek olacağı varsayımı ile Süleyman Mabedine (Beyt-i Makdis) adanmıştı.Hristiyan azizler ve yortu takvimine göre Meryemin annesinin adının İbranice karşılığı Hanna/Anna ve babasının adı Joachimdir. Kız doğmasına rağmen o zamanlar bir erkek adı olan Meryem adı verildi. Hayatı boyunca Filistin topraklarında yaşadı. Zekeriya peygamberin himayesinde Kudüs Mabedinde büyüdü. Beytlehemde babasız olduğuna inanılan çocuğu İsayı dünyaya getirdi. Bu doğum nedeniyle Yahudi toplumunun saldırılarına uğradı.
Bir Hıristiyan inanışına göre, Meryem bu saldırılar üzerine Türkiyedeki Efes antik kentine göç etmiştır. Yine bazı Hıristiyan din adamları, Meryemin kayıp mezarının o dönemdeki adı selefkos olan Silifkede olduğuna yine kuzeni olan hagia teqla ile gömüldüne rivayet ederler. Bugün hagia teqla kilisesi ve evi kutsal sayılmaktadır. Papa 9. benedich, 1803 yılında bu evi hac mekanı ilan etmiştir.
Hıristiyan dünyasında Meryemin kilise hayatındaki konumu mezhepsel olarak bazı bölünmelere yol açmıştır.Katolik kilisesi,Meryemin bekaretinin ölene kadar muhafaza edildiğine ve öldüğünde bedeniyle beraber cennete çekildiğine inanmaktadır,Protestanlar ise Günahsız Doğum a itikat etmekle beraber,Meryemin ebedi bekaretini ve göğe çıkışını İncilsel hiçbir dayanağı bulunmadığı nedeniyle reddederler.
Yeni Ahitte Meryem hakkında en çok bilgi verilen bölüm, Luka İncilidir.
İslam kaynaklarına ve Kurana göre Meryem [değiştir]Melekler: -Ey Meryem! Allah seni seçti, arıttı ve dünyaların kadınlarına seni üstün tuttu.- (3:42)
Kuranda Meryem, adı doğrudan telaffuz edilen tek kadındır ve pek çok kez anılmaktadır. 19. Sure -Meryem- adını taşımaktadır. Meryemin ailesi, Al-i İmran, bir başka Sureye isim vermiştir. Ayrıca Meryemin çok önemli bir kişi olduğuna ilişkin pek çok ayet bulunmaktadır. Örneğin: Meryemoğlunu da, annesini de belge kıldık. Her ikisini de pınarı bulunan, oturulabilen bir tepeye yerleştirdik.(23:50). Burada Meryem, İsa ile birlikte Allahın varlığının bir işareti olarak gösterilmiştir. Ayrıca dinbilimsel açıdan tepe (veya dağ) ruhsal arınmışlığı ve Allaha yakınlığı simgeler. Pınar da yine Meryeme verilen önemin bir işareti olup, dini metinlerde cennet, huzur, arınmışlık kavramlarıyla bağlantılı olarak kullanılır.
Kurana göre, Meryem, İmranın kızıdır. Meryeme İsayı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir. Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir. İsanın bir babası olmadığından Meryem utanç içindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler. Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasında döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır. Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir. Bebek İsa konuşarak Allahın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler. (Meryem Suresi, 19:16-34) Bu bilgiler Luka İncili ile paralellik göstermektedir.
Al-i İmran Suresine göre -Rabbi o kızı beğenerek onu güzel bir bitki gibi yetiştirdi...- (3:37). Bu surede Meryemin, Yahya peygamberin babası olan Zekeriyanın korumacılığında büyüdüğü anlatılır. Zekeriya, Meryemin bulunduğu mabede her girişinde, yanında bir miktar yiyecek bulur. Bu yiyeceğin kaynağını sorduğunda Meryem, -Bu Allahın katındandır cevabını verirdi. Çünkü, Allah dilediğini düşünülmeyen yerden hesapsızca rızıklandırır.- (3:37).
Yine bu surede, melekler Meryeme şu şekilde hitap ederler: -Ey Meryem! Allah seni seçti, arıttı ve dünyaların kadınlarına seni üstün tuttu.- (3:42)
Kuranda Meryemden bahsedilen ayetler Al-i İmran Suresi 3:35-37, 42-47, 59
Nisa Suresi 4: 156-158
Maide Suresi 5:75
Meryem Suresi 19: 16-34
Müminun Suresi 23:50
Tahrim Suresi 66:12
Enbiya Suresi 21:91
MERYEM SURESİ
Mekke döneminde inmiştir. 98 ayettir. Bazı tefsir bilginlerine göre 58 ve 71. ayetler Medine döneminde inmiştir. Sure, Meryemin, oğlu İsayı nasıl dünyaya getirdiğini anlattığı için bu adla anılmıştır. Surede başlıca, tevhit inancını yerleştirmek amacıyla bazı peygamberlerin kıssaları ve kıyamet sahneleri konu edilmektedir.
MESİH
Mesih, (Aramice: (İbranî transkript) , Arapça: El-Mesih, İbranice: Maşiah, Yunanca: ???????), Musevi metinlerinde müjdelenen, Yahudi milletinin kurtarıcısıdır. Mesih kelimesi İbranicede kutsal yağ ile ovmak, kutsamak anlamına gelmektedir. Batı medeniyetlerinde Mesih anlamında kullanılan Khristos kelimesi, İbranice Mesih kelimesinin Yunanca karşılığıdır. Dünya üzerindeki değişik dilleri kullanan Yahudiler, -khristos- kelimesi ve -christ-, -christos- vb. varyantları Hıristiyanlığı ve İsayı çağrıştırdığı için Mesih kelimesini kullanmayı tercih ederler.
Konu başlıkları [gizle]
1 Yağ ile kutsama geleneği
2 Hristiyanlıkta Mesih inancı
3 İslamda Mesih
4 Dış Bağlantı
5 Kaynakça
Yağ ile kutsama geleneği:Tarih öncesi İsrail kralları ve yüksek rahipleri, yeni görevlerinin simgesi olarak yağla kutsanırlardı. Tevratın birçok yerinde bu işlemin yapıldığına dair ayetler vardır. Geniş anlamıyla bu unvan -Tanrının bir görev vermek üzere seçmiş olduğu- kişileri de kapsıyordu. Eski Antlaşmanın -Yeşaya- kitabında Yahudileri sürgünden kurtaran Pers kralı Kirosa da bu ünvanla (mesih) hitap edildiği görülür.
Hristiyanlıkta Mesih inancı [değiştir]Hristiyanlar İsanın, Yahudilerin asırlardır bekledikleri, Yahudi dini metinlerinde anlatılan Mesih olduğuna inanırlar. Yahudiler bu görüşe katılmaz ve kendisi de bir Yahudi olarak dünyaya gelmiş olan İsayı Mesih olarak kabul etmezler. Yahudiler Mesihin özellikle birinci yüzyılda Roma İmparatorluğunda yaşadıkları sorunları sona erdirmek üzere Tanrı tarafından Yahudi ırkına gönderileceğini, dünyevi bir krallık kuracağını ve kendilerine yol göstereceğini düşünüyorlardı. Oysaki Hıristiyanlar Mesihin daha çok ruhanî bir kurtarıcı olduğuna ve insan ırkını kurtarmaya geldiğine inanırlar. Bahsi geçen krallığın ise manevi bir krallık olduğuna inanırlar.
-...Meryemden Mesih diye tanınan İsa doğdu.- (Matta İncili: 1,16)
-Ama biz çarmıha gerilmiş Mesihi duyuruyoruz. Yahudiler bunu yüzkarası, öteki uluslar da saçmalık sayarlar.- (1. Korintliler 1,23)
İslamda Mesih [değiştir]Mesih kelimesi, Kuranda da (3/45, 4/157-159, 171-172, 5/17, 72, 75 9/31) geçer. İsa Kuranda yer yer -İsa Mesih- olarak anılır.
Bir kısım İslam alimleri tarafından Kuranda İsa adıyla birlikte anılan ve fazla ayrıntılandırılmayan Mesih sıfatının, diğer İbrahimi dinlerden (Hristiyanlık ve Musevilik) farklı olarak, beklenen bir kurtarıcıyı değil de, İsanın bir lakabını tanımladığına inanılmaktadır.Bununla birlikte İslam alimleri arasında, mesih kavramı konusunda tam bir fikir birliği yoktur.
-Melekler demişlerdi ki: Ey Meryem! Allah sana kendisinden bir Kelimeyi müjdeliyor. Adı Meryem oğlu İsa Mesîhtir; dünyada da, ahirette de itibarlı ve Allahın kendisine yakın kıldıklarındandır.- (Al-i İmran Suresi, 45)
Diğer İbrahimi dinlerde de yer alması nedeniyle, peygamberin ölümünden sonraki yıllarda mesih kavramı sık sık israiliyyata konu olmuşur.
Bazı İslam alimleri Mesih kavramını Hristiyanlıktaki anlamına benzer şekilde yorumlarlar. Nisa Suresi 158-159. ayetler şöyle der:
-...Allah onu (İsayı) kendi nezdine kaldırmıştır. Allah izzet ve hikmet sahibidir. Ehl-i kitaptan her biri, ölümünden önce ona muhakkak iman edecektir. Kıyamet gününde de o, onlara şahit olacaktır.-
İsa ile ilgili bu ayetler Prof. Dr. Ali Özek ve Prof. Dr. Hayrettin Karaman tarafından hazırlanan Kuran-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Mealinde şöyle izah edilir: -Allah, peygamberi İsayı Yahudilerden korumuş, öldürmelerine mani olmuştur. Onu kendi katına kaldırmıştır. Ancak bunun şekli ve zamanı üzerine farklı açıklamalar ve anlayışlar vardır. Çoğunluğa göre Allah onu, kudretiyle manevi semalardaki hususi mevkiine kaldırmıştır, kıyametten önce tekrar dünyaya gönderecektir, o zaman bütün ehl-i kitap onun peygamber olduğuna inanacak, batıl inançlarından kurtulacaklardır. Hz. İsa dünyada kaldığı müddetçe Kuran ile hükmedecek, haç ve domuz ile ilgili batıl uygulamalara son verecektir. Bir başka anlayışa göre Allah onu Yahudilerden korumuş, eceli gelince vefat ettirmiş ve ruhunu semadaki yerine kaldırmıştır. Kıyametten önce gelecek olan da onun ruhudur. Ehl-i kitaptan olanlar, ölümlerinden önce gerçeği öğrenip inanacaklar, fakat bunun faydası olmayacaktır. Bu anlayış Al-i İmran Suresinin 54-56. ayetlerine dayandırılmıştır.
KATOLİK KİLİSESİ
Katolik Kilisesi veya Roma Katolik Kilisesi, ruhani başkanı Roma Baş Piskoposu yani Papa olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi [1]. Dünyada yaklaşık 1.2 milyar mensubu vardır [2]. Katolikler yoğun olarak Güney Amerikada ve Avrupanın güneyinde bulunurlar.
Katoliklik, Kutsal Ruhun kaynağı, İsanın tanrısal yönü, geleneklere verdiği önem, dini törenler ve Havari Petrusun halefi kabul ettiği Roma Baş Piskoposuna (Papa) verdiği ayrıcalıklarla diğer Hristiyan mezheplerinden ayrılır. Papanın yanılamayacağı 1870de alınan bir kararla resmileşmiştir.
Katolik Kilisesi azizlere ve Meryeme diğer kiliselerden daha fazla kutsiyet verir.
Sadece erkekler papaz olabilirler. Evlenemezler, cinsel ilişkide bulunamazlar.
Katolik Kilisesi boşanmaya, kürtaja ve suni döllenmeye karşıdır.
Günah çıkarma çok önemli bir yer tutar.
Katoliklik de Ortodoksluk gibi 4. Ekümenik konsil olan Kadıköy Konsilinin kararlarını tanıyan bir kilisedir ancak Ortodoks Kilisesi sadece ilk 7 konsili tanımış bundan sonra yapılanları geçersiz saymıştır. Oysa Katolik kilisesi 20 Konsilin kararlarının da bağlayıcı olduğunu savunur.
Kadıköy Konsilinde alınan karara göre:
İsada Hem insani hem de tanrısal özellikler bulunmaktadır, bu özellikler Meryem İsayı doğurmadan önce de bulunmaktaydı İsa Tanrı olarak baba ile aynı özden, İnsan olarak da günahlar hariç insanlarla aynı özdendir. Dolayısıyla Meryem sadece İnsan olan İsanın değil Tanrı olan İsanın da anasıdır ve ona Tanrı Anası anlamına gelen Theotokos denilmelidir.
Bu farklı doğalar birleşmeden sonra hiçbir şekilde değişime uğramayıp kendi özelliklerini muhafaza etmişlerdir.
Çarmıhta acı çeken İsanın sadece İnsani doğasıdır, bu acı Tanrısal doğaya dokunmamıştır.
Aslında Diofizit görüşe yakkın olan bu karara itiraz eden Monofizit piskoposlar kendi bağımsız kiliselerini kurmuşlardır.
Konu başlıkları [gizle]
1 Tarihçe
2 İnanç Sistemi
3 Kaynakça ve notlar
4 Dış bağlantılar
Tarihçe [değiştir]Mezhebin ilk kurucusu havarilerden Petrusdur, bu nedenle Papalar, Petrusun vekili sayılırlar.
Katolikler Kutsal Ruhun kaynağı ile ilgili bir tartışma sonucu Ortodokslukdan ayrılmışlardır. Ortodoksluğa göre Kutsal Ruh, Babadan çıkmışken Katoliklere göre Baba ile Oğuldan çıkmıştır.
Bu ayrım sonucu Roma Kilisesi 1054 yılında Ayasofyaya gönderdiği bir belge ile Ortodoksluktan tamamen ayrılmıştır ve iki kilise karşılıklı birbirlerini aforoz etmişlerdir.
1204 yılında 4. Haçlı Seferleri sırasında, Haçlı ordusunun İstanbulu yağmalayıp, Ortodoks kiliselerini basması ve ortodoks rahipleri öldürmesi sonucu nefret daha da artmıştır.
Vatikan Ruhani Meclisi 1870 yılında çıkarttığı bir kanunla Papanın yanılmazlık ilkesini kabul etmiştir. Buna göre Papa, Kutsal Ruhun denetiminde olduğundan yanılmaz.
1964 yılında dönemin Papası Papa VI. Paul ile İstanbul Patriği Athenagoras karşılıklı olarak aforozları kaldırmışlardır. Ancak iki kilise arasındaki bu yumuşama halka yansımamıştır. Ortodoks Yunanlılar bu gün dahi IV. Haçlı seferlerinde Katoliklerin yaptıklarını affedemezler.
İnanç Sistemi:Papa,Hz. İsanin havarisi Aziz Petrusun vekilidir. Asla yanılmaz ve Roma tüm kiliselerden daha üst seviyededir.
Roma Kilisesi Ruh-ül Kudüs tarafından idare edilir ve evrenseldir.
Ruh-ül Kudüs, Baba ve Oğuldan çıkmıştır (Ortodokslar sadece Babadan çıktığına inanırlar)
Hz. İsa Hem insan, hem tanrı tabiatına sahiptir.
Hz. Meryem günahsız olup, bakiredir.Şefaatte bulunma yetkisi vardır
Azizler şefaatte bulunabilirler
Komünyon (Kudas) ayininde ekmek mayasız olmalıdır.
Günah çıkartma ve papaza itiraf gereklidir
7 sakrament vardır
Ruhban sınıfı evlenemez.
Bu güne kadar toplanan 20 konsilin kararları da kabul edilmelidir.
Cuma günleri et ve yağlı yiyecekler yenilmez.
Cennet ve Cehennem gibi Arafı da kabul etmek gerekir.
KÖKTÜRKLER